Czynniki zagrożeń zawodowych
CZYNNIKI MECHANICZNE

 

OCHRONA PRZED ZAGROŻENIAMI MECHANICZNYMI

 

 

Obchodzenie urządzeń ochronnych i osłon przy maszynach – zapobieganie (2)
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 7/2014 str. 12-15

dr hab. inż. Marek Dźwiarek, prof. nadzw. CIOP-PIB Centralny Instytut Ochrony Pracy

 

W 1. części artykułu (BP nr 6/2014) przedstawiono wyniki badań i analiz zjawiska obchodzenia  stosowania urządzeń ochronnych do maszyn i osłon oraz jego wpływu na liczbę i ciężkość wypadków, które miały miejsce przy obsłudze maszyn. W tej części proponujemy prostą  metodę, pozwalającą, z jednej strony przewidzieć, gdzie może nastąpić próba obejścia urządzeń ochronnych, a z drugiej, jak temu zapobiec. Metoda bazuje na ocenie podatności urządzeń ochronnych na obejście i wykonywana jest z zastosowaniem prostego kwestionariusza. Pokazano również 5 kroków postępowania, mającego na celu zapobieganie przypadkom obchodzenia urządzeń ochronnych. Postępowanie to uwzględnia zarówno aspekty techniczne (ocena podatności, stosowanie zapobiegawczych rozwiązań technicznych), jak i organizacyjne (polityka zakładowa, szkolenia, analizy zaistniałych przypadków).

 

 



Obchodzenie urządzeń ochronnych i osłon przy maszynach – skala zjawiska (1)
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 6/2014 str. 20-23

dr hab. inż. Marek Dźwiarek, prof. nadzw. CIOP-PIB Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy

Stosowanie urządzeń ochronnych i osłon do maszyn to konieczność, wynikająca zarówno z przepisów prawa, jak i kryterium moralnego, ponieważ ma zapewnić ochronę ich operatorów przed zagrożeniami. Obchodzenie urządzeń ochronnych i osłon polega na takiej ingerencji w ich konstrukcję, która powoduje, że przestają one skutecznie chronić pracowników. Prowadzone w CIOP-PIB badania wykazały, że praktycznie w każdym zakładzie produkcyjnym zdarzają się przypadki obchodzenia urządzeń ochronnych. W tej części artykułu przedstawiono wyniki analiz wypadków spowodowanych obchodzeniem systemów ochronnych do maszyn oraz ocenę skali tego zjawiska, dokonaną na podstawie wizyt studyjnych oraz badań ankietowych.

 Analizy wypadków wykazały, że ponad 20% wypadków przy obsłudze maszyn wynikało z obchodzenia systemów ochronnych. Były to zazwyczaj wypadki ciężkie i śmiertelne. Natomiast wizyty studyjne i badania ankietowe potwierdziły powszechność zjawiska obchodzenia systemów ochronnych. W następnej części artykułu przedstawiona zostanie propozycja metody postępowania mającego na celu zapobieganie temu zjawisku.



Wybrane problemy bezpieczeństwa pracy przy zrobotyzowanym ukosowaniu blach
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 6/2012 str. 30-33

Mgr Inż. Zbigniew Pilat Przemysłowy Instytut Automatyki I Pomiarów Piap

W procesie produkcji konstrukcji spawanych z blach grubych, ukosowanie krawędzi elementów przeznaczonych do łączenia jest jedną z podstawowych operacji technologicznych. Jakość jej wykonania w istotny sposób wpływa na jakość spoin, a co za tym idzie na tak ważne parametry wyrobu finalnego, jak wytrzymałość i trwałość. Tradycyjnie ukosowanie jest wykonywane ręcznie przy pomocy cięcia termicznego. Zautomatyzowanie tej operacji przy użyciu robota przemysłowego pozwala uzyskać rozliczne korzyści w zakresie wydajności, jakości oraz warunków pracy. W szczególności odsunięcie operatora stanowiska zrobotyzowanego od procesu cięcia termicznego praktycznie likwiduje większość zagrożeń w odniesieniu do jego zdrowia i bezpieczeństwa. W artykule omówiono warunki pracy podczas ukosowania ręcznego oraz przedstawiono dwa typy zrobotyzowanych stanowisk ukosowania wykorzystujących cięcie tlenowe i plazmowe. Zwrócono uwagę na wybrane problemy bezpieczeństwa pracy występujące w tych instalacjach.



Unormowania podstawowych pojęć z zakresu analizy bezpieczeństwa maszyn
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 3/2012 str. 19-21

Dr Hab. Inż. Włodzimierz Rosochacki Wydział Techniki Morskiej I Transportu, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny W Szczecinie Dr Sławomir Pijanowski Stowarzyszenie Zarządzania Ryzykiem, Warszawa, Międzynarodowey Komitet Projektowy Iso/Pc262

W artykule przedstawiono charakterystykę wybranych pojęć stosowanych w analizach bezpieczeństwa maszyn na tle przedmiotowych norm oraz innych publikacji z tego obszaru. Analizie poddano znaczenie takich pojęć jak: szkoda oraz zagrożenie. Wskazano na istniejącą niejednoznaczność niektórych terminów stosowanych w ocenie ryzyka maszyn. Zgłoszono postulat podjęcia niezbędnych prac zmierzających do sprecyzowania definicji pojęć obejmujących problematykę oceny bezpieczeństwa maszyn i przyjęcia wspólnej podstawowej terminologii.



Wyposażenie i techniczne środki ochronne do prac na wysokości
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 11/2006 str. 12-14

Mgr Inż. Andrzej Dąbrowski Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

W artykule omówiono wyposażenie pracy oraz techniczne środki ochronne, których zastosowanie zmniejsza ryzyko zawodowe podczas wykonywania prac na wysokości. Szczególną uwagę zwrócono na przeznaczenie i zakres zastosowania oraz zasady bezpieczeństwa użytkowania: wyposażenia do przenoszenia pracowników, kładek (pomostów) wznoszących się, mostków lub kładek dachowych, rusztowań, drabin, balustrad ochronnych, pokryw zabezpieczających otwory w podłożu oraz siatek bezpieczeństwa.


Bezpieczeństwo pracy na dachach
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 2/2006 str. 2-4

"Opracował Zespół Pod Red. Dr. Inż. Krzysztofa Baszczyńskiego Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

Odśnieżanie powierzchni dachowych niesie ze sobą poważne zagrożenia dla wykonujących ją pracowników. Najważniejsze z nich to zagrożenie upadkiem z wysokości będące konsekwencją poruszania się po wysoko położonych bardzo śliskich powierzchniach w pobliżu krawędzi dachu. Istotne znaczenie ma również narażenie na niskie temperatury, wilgoć, wiatr i opady atmosferyczne. Prezentowany artykuł porusza problematykę ochrony ludzi pracujących przy odśnieżaniu dachów. Dotyczy to zarówno aspektów prawnych związanych z dopuszczaniem do pracy na wysokości, wyposażaniem pracowników w sprzęt ochronny jak i podstawowych zasad doboru i stosowania odpowiednich środków ochrony indywidualnej.


Ochrony rąk stosowane podczas prac wykonywanych nożami ręcznymi
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 7-8/2005 str. 38-41

Mgr Inż. Agnieszka Andrzejewska, Mgr Inż. Katarzyna Szczecińska Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

W artykule omówiono zagadnienia dotyczące stosowania ochron rąk przy pracach, podczas wykonywania których występuje ryzyko ukłuć i przecięć nożami ręcznymi. Omówiono rodzaje stosowanych ochron rąk, tj. rękawic ochronnych i ochron ramion, z wyszczególnieniem różnych ich typów i konstrukcji. Przedstawiono podstawowe informacje przydatne przy doborze, jak również stosowaniu ochron rąk przeznaczonych do prac nożami ręcznymi.


Ochrona przed upadkiem ze słupów żerdziowych - ocena skuteczności systemu ustalającego pozycję
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 4/2005 str. 18-21

Mgr Inż. Zygmunt Zrobek, Dr Inż. Krzysztof Baszczyński Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

Systemy do ustalania pozycji są nadal często stosowane do ochrony przed upadkiem z wysokości podczas wykonywania prac na słupach żerdziowych. Efektywność ochrony, jaką mogą zapewnić w ramach takiego zastosowania, budzi wiele wątpliwości niezależnie od przyjętych rozwiązań konstrukcyjnych i sposobu ich stosowania. W Centralnym Instytucie Ochrony Pracy - PIB dokonano oceny skuteczności powstrzymywania spadania ze słupów żerdziowych przy zastosowaniu tego typu systemów. W artykule przedstawiono metodę oraz wyniki oceny przeprowadzonej na podstawie badań modelowych, w oparciu o kryterium dopuszczalnego przemieszczenia użytkownika.


Upadki na powierzchni - jak ich unikać?
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 4/2005 str. 24-26

Mgr Inż. Andrzej Dąbrowski Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

W artykule omówiono przyczyny powstawania zagrożeń upadkiem na powierzchni, zwracając uwagę na znaczącą liczbę tego typu wypadków w Polsce oraz przedstawiono propozycje działań zapobiegawczych w tym zakresie. Zwrócono także uwagę na powszechność występowania tych wypadków tj. w pracy i w życiu prywatnym.


Zapobieganie wypadkom przy pracach stolarskich
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 1/2005 str. 18-21

Mgr Inż. Mariusz Dąbrowski Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

W artykule przedstawiono typowy przebieg oraz przyczyny większości wypadków przy obróbce drewna. Opisano najważniejsze działania prewencyjne w celu uniknięcia wypadków przy pracach stolarskich. Dotyczą one organizacji pracy, szkolenia i zachowań pracowników, wyposażenia stanowisk pracy oraz narzędzi i elementów maszyn, które mają kluczowe znaczenie w zapewnieniu bezpieczeństwa podczas pracy.



Prace na wysokości - najczęstsze przyczyny wypadków
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 1/2004 str. 2-6

Mgr. Inż. Andrzej Dąbrowski Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

W artykule wskazano obszary działalności człowieka zagrożone upadkiem z wysokości. Na podstawie danych statystycznych scharakteryzowano przyczyny tych wypadków. Dodatkowo omówiono przyczyny upadków z wysokości, które miały miejsce w gospodarstwach indywidualnych w Polsce. Zwrócono również uwagę na obowiązki pracodawcy wynikające z faktu, że prace na wysokości należą do prac szczególnie niebezpiecznych.


Nowe urządzenia ochronne czułe na nacisk - obrzeżą i listwy przełączające
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 6/2001 str. 13-16

Dr Inż. Jerzy Antosiak

"Otacza nas coraz więcej urządzeń wykonujących automatycznie niebiezpieczne ruchy, na które nie mamy bezpośredniego wpływu. Na przykład szeroko rozpowszechnione samoczynnie zamykające się - za nami - drzwi. Aby nie dopuścic do urazów, na ruchomych krawędziach tego rodzaju urządzeń instaluje się czułe na nacisk obrzeża i listwy. Wymagania bezpieczeństwa stawiane tym urządzeniom ochronnym określa Europejska Norma EN 1760-2. Obecnie prowadzone są prace nad projektem polskiej wersji tej normy."


Czy stosowanie czułych na nacisk mat ochronnych ma przyszłość?
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 7-8/2000 str. 23-24

Dr Inż. Jerzy Antosiak

Reagujące na nacisk maty i płyty (pomosty) podłogowe są urządzeniami przeznaczonymi do wykrywania obecności osób na określonym obszarze. „Pomosty naciskowe" stosowane są od dawna do zdalnego sterowania np. otwieraniem drzwi itp., którym to urządzeniom nie stawiano - na ogół -szczególnych wymagań w odniesieniu do ich niezawodności i bezpieczeństwa. Jeżeli jednak urządzenia podobnego przeznaczenia mają spełniać odpowiedzialne funkcje ochronne, to obecnie powinny odpowiadać wymaganiom dyrektywy, tzw. maszynowej nr 98/37/UE (dawniej 89/ 392/EWG) i normom z nią zharmonizowanych. Załącznik IV tej dyrektywy obejmuje maszyny i urządzenia ochronne wymagające zaostrzonej procedury oceny zgodności, brzmi: „... Elektroczułe urządzenia przeznaczone specjalnie do wykrywania osób dla zapewnienia im bezpieczeństwa (bariery niematerialne, maty czule na nacisk, detektory elektromagnetyczne itp.)..." (podkreślenie J. A.). (...)


Rękawice wielofunkcyjne chroniące przed zagrożeniami mechanicznymi, termicznymi i wodą
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 7-8/2000 str. 30-35

Dr Inż. Wiesława Kamińska Mgr Inż. Agnieszka Andrzejewska Centralny Instytut Ochrony Pracy

W wielu gałęziach przemysłu warunki pracy należą do szczególnie niebezpiecznych i uciążliwych. Zatrudnieni tam pracownicy narażeni są na działanie wielu różnych czynników zagrażających ich zdrowiu i życiu. Na działanie różnych zagrożeń narażone są w bardzo dużym stopniu ręce. Według statystyk urazy rąk i nadgarstków stanowią w krajach Europy 25-42% ogólnej liczby wypadków przy pracy. W większości przypadków czynniki szkodliwe działają łącznie np. czynniki mechaniczne, termiczne (niska lub wysoka temperatura) i woda. Celowość stosowania ochron wielofunkcyjnych o kompleksowo rozbudowanych cechach ochronnych i użytkowych tam, gdzie zagrożenia występują łącznie, jest bezsporna. Przy takim założeniu bardzo ważnym zagadnieniem jest zapewnienie odpowiedniego współdziałania właściwości ochronnych przeciw poszczególnym czynnikom, aby np. bardzo dobre działanie przeciw jednemu czynnikowi nie pogarszało działania przeciw pozostałym. Sprawą o podstawowym znaczeniu jest również to, aby stosowane ochrony wielofunkcyjne charakteryzowały się wysokim komfortem użytkowania. Nawet najlepsze ochrony -jeżeli będą ciężkie i niewygodne oraz będą utrudniać pracę - nie spełnią swojej roli, ponieważ pracownicy będą unikać ich stosowania. Właściwości ochronne i użytkowe rękawic oraz możliwości ich zastosowania praktycznego są określone w decydującej mierze rodzajem stosowanych materiałów i sposobem konstrukcji rękawic, który powinien zapewniać właściwą osłonę rąk pracownika stosownie do rodzaju czynnika zagrażającego i lokalizacji miejsca, na które on działa. (...)


Obudowy urządzeń elektrycznych -
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 2/1999 str. 18-23

Mgr Inż. Andrzej Dąbrowski Dr Inż. Jacek Skalski Centralny Instytut Ochrony Pracy

Funkcje ochronne obudów urządzeń elektrycznych Obudowa urządzenia elektrycznego zapewnia ochronę użytkownika przed kontaktem z niebezpiecznymi częściami tego urządzenia, którymi mogą być zarówno części pod napięciem, jak i ruchome części mechaniczne, stanowiące zagrożenie przy zbliżeniu lub dotknięciu. Obudowa urządzenia elektrycznego stanowi również jego podstawową ochronę przed zewnętrznymi czynnikami, takimi jak: zapylenie, promieniowanie elektromagnetyczne, wilgoć, woda, itd. Negatywnymi skutkami działania tych czynników mogą być : zagrożenie porażeniem prądem elektrycznym, pogorszenie parametrów użytkowych lub wręcz uszkodzenie urządzenia. (...)


Badania wytrzymałości obudów urządzeń elektrycznych na uderzenia mechaniczne
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 1/1999 str. 19-21

Dr Inż. Andrzej Dąbrowski Centralny Instytut Ochrony Pracy

Funkcje obudów urządzeń elektrycznych Obudowy urządzeń elektrycznych z jednej strony zabezpieczają przed szkodliwym wpływem różnego rodzaju czynników mogących zakłócić właściwą i bezpieczną pracę tych urządzeń, z drugiej strony stanowią ochronę przed porażeniem prądem elektrycznym i urazami mechanicznymi. Obudowy, w trakcie eksploatacji narażone są na działanie różnego rodzaju czynników środowiskowych, dlatego podczas badań powinny być poddane licznym próbom symulującym ich rzeczywiste warunki pracy podczas użytkowania. Jedną z zasadniczych prób, jakim powinny podlegać obudowy tych urządzeń jest wytrzymałość na różnego rodzaju czynniki mechaniczne np.: uderzenia, spadki itd. Rodzaj i zakres badań zależy od rodzaju urządzenia znajdującego się w obudowie i zakresu jego zastosowania określonego przez producenta. Badania te mogą dotyczyć także obudów urządzeń mechanicznych. (...)