Podsumowanie i zalecenia prewencyjne

Zagrożenia dla mięśni przedramienia, ramienia i obręczy barkowej operatorów maszyn ręcznych wynikają głównie z występujących oporów ruchu narzędzi maszyn ręcznych w materiale obrabianym. Ich zróżnicowanie wynika z różnych aspektów obsługi tych maszyn i są to np.: sposób trzymania maszyny ręcznej, ustawienie maszyny ręcznej podczas pracy, wartość momentu obciążającego kończyny górne oraz wiek operatorów.

Wyniki badań ergonomicznych wykazują, że średnie obciążenie tych mięśni nie powinno przekraczać 15% MVC w ośmiogodzinnym wymiarze czasu [5]. Trzeba więc to brać pod uwagę przy ustalaniu czasu pracy określonymi maszynami ręcznymi (jeśli to konieczne, skracając czas obsługi tych maszyn).

Z przeprowadzonych badań wynika, że możliwe jest przekroczenie wartości granicznej (% MVC) nawet w maszynach ręcznych z napędem elektrycznym, które są wyposażone w sprzęgła przeciążeniowe (ograniczające moment obciążający do kilkunastu Nm). Utrzymywanie tych przekroczeń w dłuższym wymiarze czasu pracy nie jest korzystne dla operatorów i może doprowadzić do przeciążenia ich układu mięśniowo-szkieletowego. Dlatego oprócz zapewnienia odpowiedniej jakości zabezpieczeń stosowanych w maszynach, należy mieć także na uwadze czas pracy tymi maszynami.

Ze względu na starzejące się społeczeństwo, a tym samym wiek pracowników oraz ich fizyczne możliwości trzeba również brać pod uwagę konieczność relatywnego zmniejszenia obciążenia układu mięśniowo-szkieletowego na stanowiskach pracy wyposażonych w maszyny ręczne.

Opracowano i wydano w ramach III etapu programu wieloletniego „Poprawa bezpieczeństwa i warunków pracy" (2014–2016) finansowanego w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju. Koordynator programu: Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy.