Pracownia Bezpieczeństwa Chemicznego
 
Opis Jednostki Instytutu
 
Maksymalizuj
Minimalizuj

 

 

Profil działalności pracowni:

 
 



Rozpoznawanie i ograniczanie zagrożeń chemicznych w przemysłowych procesach produkcyjnych.

Ocena i analiza procedur systemu zapobiegania poważnym awariom przemysłowym i ograniczania ich skutków.

Określenie możliwości powstawania niebezpiecznych substancji chemicznych podczas poważnych awarii.

Badanie i ocena zagrożeń palności i wybuchowości substancji chemicznych i ich mieszanin.

Opracowywanie metod uniepalniania tworzyw sztucznych i opracowywanie nowych antypirenów.


Jednym z bardzo ważnych i aktualnych zagadnień w Polsce jest zapewnienie bezpieczeństwa obiektów i instalacji, w których są produkowane, przetwarzane bądź magazynowane niebezpieczne substancje chemiczne. Uwolnienie takich substancji do otoczenia, pożar lub wybuch, w razie awarii w takim obiekcie, powodują zazwyczaj bardzo ciężkie, często katastroficzne skutki.

Zdarzenia takie określane jako poważne awarie przemysłowe lub chemiczne występują niestety dość często na świecie. Liczne przemysłowe awarie chemiczne i katastrofy, jakie miały miejsce na świecie i w Europie w ostatnich dwudziestu kilku latach, spowodowały podjęcie przez organizacje międzynarodowe oraz w rozwiniętych państwach odpowiednich działań.

Zasady, procedury oraz obowiązki zarządów obiektów niebezpiecznych oraz odpowiednich władz i służb publicznych mające na celu zapobieganie takim awariom, przygotowanie się na ich wypadek oraz właściwe reagowanie w celu ograniczenia lub likwidacji ich skutków zostały ujęte w międzynarodowych aktach prawnych oraz w przepisach licznych krajów. Są to przede wszystkim dyrektywy Unii Europejskiej - tzw. Dyrektywa Seveso z 1982 roku, oraz aktualnie obowiązująca, znacznie bardziej rygorystyczna Dyrektywa Seveso II z 1996 roku, konwencje międzynarodowe oraz zalecenia OECD z lat 1988−1992

Przepisy wprowadzające w Polsce system zapobiegania, gotowości i reagowania na poważne awarie przemysłowe, adekwatny do wymagań UE zostały ustanowione w nowej ustawie Prawo ochrony środowiska, przyjętej przez Sejm 27.04.2001 (Dz. U. nr 62, poz. 627). Weszły one w życie na mocy przepisów odrębnej ustawy o wprowadzeniu ustawy Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw w dniu 1 października 2001 (Dz. U. nr 100, poz. 1085). Szczegółowe regulacje dotyczące szeregu obszarów problematyki przeciwdziałania poważnym awariom przemysłowym zawarto w kilku rozporządzeniach Ministra Gospodarki oraz Ministra Środowiska.

Centralny Instytut Ochrony Pracy jako jedna z nielicznych instytucji naukowo-badawczych  w Polsce od kilku lat prowadzi w tej dziedzinie prace mające na celu rozwiązanie wielu zadań.

Poważnym nurtem działalności CIOP w tym zakresie jest działalność na polu popularyzacji i upowszechnienia zasad i procedur przeciwdziałania poważnym awariom chemicznym. W tym celu opublikowano serię artykułów, przygotowano także materiały szkoleniowe, a zagadnienia dotyczące przeciwdziałania omawianym zagrożeniom zostały włączone do programów studiów podyplomowych z zakresu bezpieczeństwa oraz innych kursów szkoleniowych, prowadzonych przez CIOP.


Więcej informacji - serwis na temat poważnych awarii przemysłowych.

 

Kierownik Pracowni

dr Agnieszka Gajek

e-mail: aggaj@ciop.pl

tel. 22 623 46 89

Monografie
 
Maksymalizuj
Minimalizuj
  • Domański W.: Zagrożenia chemiczne w przemyśle gumowym. ISBN 978-83-7373-015-1, CIOP-PIB, Warszawa, 2005
  • Domański W., Surgiewicz J.: Profilaktyka techniczna i organizacyjna w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy w galwanizerniach. Zalecenia. ISBN 83-7373-067-2., CIOP-PIB, Warszawa, 2005
  • Michalik J.S. , Domański W. : Program zapobiegania awariom i system zarządzania bezpieczeństwem w zakładach zwiększonego oraz dużego ryzyka poważnej awarii przemysłowej, CIOP, Warszawa, 2002
  • Michalik J.S., Kijeńska D. T., Gajek A.: Wykonywanie procedury zgłoszenia zakładów o zwiększonym oraz o dużym ryzyku poważnej awarii przemysłowej., CIOP, Warszawa, 2001
  • Michalik J.S., Kijeńska D. T.: Identyfikacja obiektów zagrażających poważną awarią przemysłową - Substancje niebezpieczne i zasady postępowania - Wytyczne, CIOP, Warszawa, 2000
Publikacje
 
Maksymalizuj
Minimalizuj
Oferta
 
Maksymalizuj
Minimalizuj

Pracownia Bezpieczeństwa Chemicznego- Oferta

  • konsultacje w zakresie procedury zaliczania zakładów do kategorii zwiekszonego oraz dużego ryzyka - klasyfikacja niebezpiecznych substancji chemicznych, zasady postępowania, procedura sumowania, etc.,
  • konsultacje w zakresie przewidywania powstawania niebezpiecznych substancji chemicznych w warunkach awaryjnych nieobecnych w normalnych warunkach,
  • konsultacje w zakresie przygotowania programu zapobiegania awariom,
  • konsultacje w zakresie innych procedur,
  • organizacja szkoleń w zakresie całokształtu problematyki przeciwdziałania poważnym awariom przemysłowym,
  • przygotowanie wykładów i referatów na seminaria i szkolenia.
  • wykonywanie ekspertyz oceny bezpieczeństwa w procesach w których występują zagrożenia ze strony substancji chemicznych;
  • wydawanie opinii dotyczących zakresu przydatności detektorów i analizatorów substancji chemicznych w powietrzu na stanowiskach pracy;
  • badanie i ocena kremów i żeli barierowych w zakresie odporności na substancje organiczne;
  • badanie i ocena kremów i żeli barierowych w zakresie odporności na roztwory kwasów i zasad;
  • dobór środków ochrony skóry dla różnych stanowisk pracy
  • badanie zanieczyszczeń powietrza w przemyśle gumowym
  • wzorcowanie aparatów do pomiarów stężeń CO i NOx w powietrzu na stanowisku pracy.
  • wykonywanie ekspertyz oceny bezpieczeństwa w procesach w których występują zagrożenia ze strony substancji chemicznych;
  • wydawanie opinii dotyczących zakresu przydatności detektorów i analizatorów substancji chemicznych w powietrzu na stanowiskach pracy;
  • organizacja szkoleń w zakresie problematyki przeciwdziałania atmosferom wybuchowym
  • konsultacje w zakresie przewidywania powstawania atmosfer wybuchowych
  • konsultacje w zakresie opracowywania „dokumentu zabezpieczenia przed wybuchem”
  • konsultacje w zakresie drogowego transportu niebezpiecznych towarów (ADR)

 
Skład osobowy
 
Maksymalizuj
Minimalizuj
  • Pracownia Bezpieczeństwa Chemicznego
      Kierownik telefon e-mail
      dr Agnieszka Gajek (22) 623-46-89 aggaj@ciop.pl
      telefon e-mail
      dr inż. Monika Borucka (22) 623-46-74 mosan@ciop.pl
      dr inż. Kamila Mizera (22) 623-46-86 kamiz@ciop.pl
      mgr inż. Jan Przybysz (22) 623-32-63 japrz@ciop.pl
Projekty
 
Maksymalizuj
Minimalizuj
Badanie zagrożenia pyłową atmosferą wybuchową oraz wyładowaniami elektrostatycznymi w procesach produkcji mieszanek paszowych wytwarzanych na bazie surowców roślinnych
Kierownik projektu - dr inż. Maciej Celiński
Wykonawcy -
zobacz więcej
Instrumentarium wspomagające stosowanie procedur systemu przeciwdziałania poważnym awariom w odniesieniu do nowych kategorii substancji niebezpiecznych
Kierownik projektu - dr Agnieszka Gajek
Wykonawcy -
zobacz więcej
Nowe układy antypirenów typu intumescent (spęczniających) oraz tworzywa sztuczne zawierające te układy
Kierownik projektu - dr Kamila Sałasińska
Wykonawcy -
zobacz więcej
Projekty koordynowane
 
Maksymalizuj
Minimalizuj

Zadanie Nr VI.B.12: Opracowanie wzorcowych dokumentów zabezpieczenia przed wybuchem dla małych i średnich zakładów przemysłowych zagrożonych występowaniem atmosfer wybuchowych

 

Zadanie Nr VI.B.12: Opracowanie wzorcowych dokumentów zabezpieczenia przed wybuchem dla małych i średnich zakładów przemysłowych zagrożonych występowaniem atmosfer wybuchowych

Zadanie Nr VI.B.12: Opracowanie wzorcowych dokumentów zabezpieczenia przed wybuchem dla małych i średnich zakładów przemysłowych zagrożonych występowaniem atmosfer wybuchowych


Etap 1: Weryfikacja i opracowanie wersji końcowych poradników dla pracodawców, wspomagających realizacje wymagań zawartych w rozporządzeniu Ministra Gospodarki dot. atmosfer wybuchowych w miejscu pracy

 

Jak wynika ze sprawozdania Głównego Inspektora Pracy z działalności Państwowej Inspekcji Pracy za rok 2009, a także z lat wcześniejszych, co pewien czas zdarzają się w zakładach przemysłowych pożary i wybuchy powodujące szkody ludzkie i materialne. Potwierdzają to statystyki Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej. Wykryte, w ramach przeprowadzonych kontroli, nieprawidłowości w dokumentacji zagrożenia wybuchem, oznakowaniu stref i zabezpieczeniach każą zwrócić szczególną uwagę na duże braki w znajomości prawa w tej dziedzinie i wyszkoleniu kadry technicznej nawet w dużych zakładach, a szczególnie średnich i małych przedsiębiorstw produkcyjnych, w których występują atmosfery wybuchowe. Przedsiębiorstwa takie zatrudniają od kilku do kilkunastu pracowników i w większości przypadków nie posiadają wysoko wyszkolonej kadry technicznej, nie dysponują także wydzielona służbą BHP.

W dziedzinie zagrożenia wybuchem w miejscu pracy w Unii Europejskiej obowiązuje Dyrektywa 1999/92/WE, a państwa członkowskie opracowują na jej bazie własne rozwiązania legislacyjne, które mogą wykraczać poza minimalne wymagania sformułowane w tej dyrektywie. Jednakże zarówno w Polsce jak i w Europie brak jest rekomendowanych i ujednoliconych narzędzi do oceny ryzyka związanego z zagrożeniem występowania atmosfery wybuchowej w miejscu pracy. Brak jest także łatwych w odbiorze i powszechnie dostępnych informacji niezbędnych do prawidłowej oceny wszystkich elementów składających się na wystąpienie zagrożenia wybuchem na stanowisku pracy. Dotyczy to szczególnie wartości prawdopodobieństw pojawienia się i zadziałania możliwych źródeł zapłonu atmosfery wybuchowej. Obecnie brak uznanego i powszechnie akceptowanego krajowego i/lub unijnego rozwiązania w dziedzinie standaryzacji formy i zawartości dokumentu zabezpieczenia przed wybuchem.

Zagadnienia ryzyka wybuchu w miejscu pracy powiązane są także z zagrożeniami poważnymi awariami chemicznymi, które zawsze zaczynają się od zdarzenia początkowego, będącego wypływem niebezpiecznych mediów (palnych, toksycznych, żrących), utworzenia wybuchowej atmosfery w miejscu pracy i jej zapłonu. W zależności od wielkości wytworzonej chmury i warunków lokalnych oraz atmosferycznych przebieg zdarzenia może przekształcić się w groźną awarię o skutkach katastroficznych. Unikanie zagrożenia wybuchem w miejscu pracy (eliminowanie tzw. zdarzenia początkowego lub przerwanie sekwencji zdarzeń prowadzących do wybuchu) może eliminować lub znacząco ograniczać powstawanie tego typu zdarzeń w przemyśle i związanych z nimi katastrof ekologicznych.

W I etapie realizacji projektu badawczego rozwojowego nr VI.B.12 pt. „Opracowanie wzorcowych dokumentów zabezpieczenia przed wybuchem  dla małych i średnich zakładów przemysłowych zagrożonych występowaniem atmosfer wybuchowych”, wykonywanym w 2011 r., opracowano pytania ankietowe oraz przeprowadzono ankietyzację w zakładach przemysłowych, Państwowej Straży Pożarnej oraz w Okręgowych Inspektoratach Państwowej Inspekcji Pracy dwóch poradników dla pracodawców, opracowanych w roku 2010. Pierwszy noszący nazwę „Jak opracować dokument zabezpieczenia przed wybuchem w miejscu pracy” oraz drugi pod tytułem „Wytyczne techniczne. Metody oceny zagrożenia i ryzyka wybuchu oraz środki zabezpieczeń przeciwwybuchowych”.

W ramach ankietyzacji poradników wysłano do respondentów z instytucji państwowych i przedsiębiorstw przemysłowych 37 ankiet wraz z poradnikami – zarówno w wersji drukowanej, jak też elektronicznej. Zwrotnie otrzymano w przypadku Poradnika Pracodawcy 16 wypełnionych ankiet (43,2% realizacji), a w przypadku Wytycznych Technicznych 15 wypełnionych ankiet (40,5% realizacji). Za pośrednictwem Departamentu Nadzoru i Kontroli Głównego Inspektoratu Pracy PIP wysłano również ankiety do 29 ankiet do Inspektorów Pracy w okręgach PIP. Zwrotnie otrzymano wypełnione wszystkie ankiety, co stanowi 100% realizacji.

Uzyskane w wyniku ankiety były podstawą weryfikacji obu poradników. Zweryfikowane i poprawione poradniki wydano w nakładzie po 100 sztuk.

„Poradnik pracodawcy Jak opracować dokument zabezpieczenia przed wybuchem”:
prowadzi opracowującego DZPW krok po kroku zgodnie z zaproponowaną tam strukturą podstawową tego dokumentu. Wyjaśnia on w każdym punkcie, jakie informacje i w jakiej postaci należy tam umieścić. Struktura podstawowa dokumentu standaryzuje jego zawartość oraz kolejność podawania wymaganych prawem informacji natury technicznej i organizacyjnej. Ponieważ wymagania te są umieszczone w akcie prawnym w różnych miejscach, w każdym punkcie poradnika podano odnośnik do odpowiadającego mu paragrafu, ustępu i punktu rozporządzenia Ministra Gospodarki z 2010 r. [1]. Poradnik zawiera słownik stosowanych terminów, zestawienie obowiązujących aktów prawnych unijnych i polskich, spis najważniejszych norm PN-EN dotyczących oceny zagrożenia wybuchem i ochrony przed wybuchem, wzory przykładowych formularzy, list kontrolnych, wykazów, oświadczeń i deklaracji pracodawcy, które musi zawierać poprawnie wykonany DZPW. Zawiera także obszerny materiał ilustracyjny w postaci rysunków i tabel.



„Wytyczne techniczne. Metody oceny zagrożenia i ryzyka wybuchu oraz środki zabezpieczeń przeciwwybuchowych”: podają podstawy wiedzy o spalaniu i wybuchu, omawia klasyfikacje stref zagrożenia wybuchem, opisuje szczegółowo rodzaje źródeł zapłonu (ze szczególnym uwzględnieniem elektryczności statycznej), sposób i miejsca powstawania atmosfer wybuchowych (gazowych, parowych, pyłowych), czas ich trwania, techniczne oraz organizacyjne metody zapobiegania ich powstawaniu i unikania ich zapłonu, a także sposoby ograniczania skutków wybuchu. Przedstawia wymogi dotyczące urządzeń i systemów ochronnych. Podaje opis metod oceny zagrożenia wybuchem i oceny poziomu ryzyka wybuchu oraz rekomenduje do stosowania wybrane metody przy opracowywaniu DZPW. Zamieszczono w nim też proponowane kryterium akceptacji ryzyka wybuchu o wartości granicznej 10-4 wypadków śmiertelnych / osobę / rok do przyjęcia w Polsce, przy opracowywaniu DZPW,

Co powinien zawierać dokument zabezpieczenia przed wybuchem?
Zaproponowano trzyczęściowy układ DZPW obejmujący:
  • Informacje ogólne (oświadczenia i terminy dotyczące DZPW).
  • Informacje szczegółowe (ocena zagrożenia i ryzyka wybuchu oraz sposoby zapobiegania wybuchowi i ochrona przed jego skutkami – środki techniczne i organizacyjne).
  • Informacje i dokumenty uzupełniające (protokoły, świadectwa, potwierdzenia, procedury – mogą być w formie uporządkowanego wykazu bez ich załączania).

Część 1 zawiera oświadczenia, deklaracje, wykazy i informacje wymagane bezpośrednimi zapisami w rozporządzeniu Ministra Gospodarki [1]:
  • Oświadczenie pracodawcy, że miejsca pracy, urządzenia, a także urządzenia ostrzegawcze są zaprojektowane, używane i konserwowane w sposób zapewniający bezpieczeństwo – wymagane zgodnie z rozporządzeniem: § 7 ust. 3 pkt. 3 lit. a.
  • Oświadczenie pracodawcy, że urządzenia spełniają wymagania przewidziane w odrębnych przepisach dotyczących minimalnych wymagań dla bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy – wymagane zgodnie z rozporządzeniem: § 7 ust. 3 pkt. 3 lit. b.
  • Oświadczenie pracodawcy o wykonaniu oceny ryzyka związanego z możliwością wystąpienia atmosfery wybuchowej – wymagane zgodnie z rozporządzeniem: § 7 ust. 3 pkt. 3 lit. c.
  • Deklaracja pracodawcy o zapewnieniu przez niego bezpieczeństwa i odpowiedniego nadzoru osób pracujących oraz zwięzły opis środków, które zostały podjęte w celu spełnienia wymagań rozporządzenia oraz ograniczenia szkodliwych skutków wybuchu – wymagany zgodnie z rozporządzeniem: § 7 ust. 3 pkt. 1; § 7 ust. 1 pkt. 1 oraz § 4 ust. 6.
  • Wykaz przestrzeni zagrożonych wybuchem wraz z ich podziałem na strefy, sklasyfikowane na podstawie prawdopodobieństwa i czasu występowania atmosfer wybuchowych – wymagany zgodnie z rozporządzeniem: § 7 ust.3 pkt. 2.
  • Informacja określająca terminy dokonywania systematycznego przeglądu – wymagane zgodnie z rozporządzeniem: § 4 ust. 3.
  • Informacja określająca terminy dokonywania aktualizacji dokumentu.

Część 2 zatytułowana „Informacje szczegółowe” zawiera cztery bloki:
  1. Ocena zagrożenia wybuchem i pożarem.
    1.1. Identyfikacja stosowanych substancji palnych oraz ich właściwości fizycznych i chemicznych.
    1.1.1. Podstawowe właściwości fizyczne.
    1.1.2. Właściwości palne.
    1.1.3. Właściwości wybuchowe w mieszaninie z powietrzem.
    1.1.4. Inne ewentualne właściwości niebezpieczne: toksyczne / szkodliwe, utleniające, żrące itd.
    1.1.5. Klasyfikacja stosowanych substancji i mieszanin wg Rozporządzenia REACH.
    1.2. Zwięzły opis procesu, w którym może powstawać atmosfera wybuchowa z udziałem stosowanych substancji palnych.
    1.3. Zwięzły opis miejsc pracy, w których może powstawać atmosfera wybuchowa.
    1.3.1. Opis instalacji, aparatów i urządzeń.
    1.3.2. Opis wykonywanych czynności.
  2. Charakterystyka zagrożenia wybuchem.
    2.1.Określenie reprezentatywnych scenariuszy zagrożenia.
    2.1.1.Scenariusz narażenia nr 1.
    2.1.1.1. Osoby pracujące (pracownicy właśni, podwykonawcy).
    2.1.1.2. Konsumenci, goście, uczniowie, praktykanci, inspektorzy itp.
    2.1.2. Scenariusz narażenia nr X.
    2.1.2.1. Osoby pracujące (pracownicy właśni, podwykonawcy).
    2.1.2.2. Konsumenci, goście, uczniowie, praktykanci, inspektorzy itp.
  3. Ocena ryzyka wybuchu.
    3.1.Wykonanie kompleksowej oceny ryzyka związanego z możliwością wystąpienia w miejscach pracy atmosfery wybuchowej.
    3.1.1Ocena prawdopodobieństwa i czasu występowania atmosfery  wybuchowej.
    3.1.2. Określenie ilości atmosfery wybuchowej (może być dokonane w oparciu o odrębne przepisy, w tym przepisy dotyczące ochrony przeciwpożarowej lub specyfikacje techniczne).
    3.1.2.1. Ocena prawdopodobieństwa wystąpienia oraz uaktywnienia się źródeł zapłonu, tym wyładowań elektrostatycznych.
    3.1.3. Ocena wpływu instalacji i używanych substancji, zachodzących procesów i ich wzajemnego oddziaływania na możliwość wystąpienia w miejscu pracy atmosfery wybuchowej.
    3.1.4. Ocena rozmiarów przewidywanych skutków wybuchu.
    3.1.5. Ocena miejsc pracy, które są albo mogą być połączone poprzez otwory z innymi miejscami, gdzie może wystąpić atmosfera wybuchowa.
    3.1.6. Oszacowanie ryzyka wybuchu.
    3.1.7. Akceptacja / redukcja poziomu ryzyka wybuchu.
  4. Zapobieganie wybuchowi i ochrona przed skutkami wybuchu.
    4.1. Środki techniczne.
    4.1.1. Opis środków zapobiegania tworzeniu się atmosfery wybuchowej.
    4.1.2. Opis sposobów unikania zapłonu atmosfery wybuchowej, ze szczególnym uwzględnieniem środków i sposobów ochrony antyelektrostatycznej dla osób pracujących i urządzeń technicznych.
    4.1.3. Opis sposobów ograniczenia szkodliwego efektu wybuchu z opisem środków ochrony indywidualnej, w celu zapewnienia ochrony zdrowia i bezpieczeństwa osób pracujących.
    4.1.4. Opis uzupełniających środków przeciwdziałających rozprzestrzenianiu się wybuchu.
    4.1.5. Informacja pracodawcy o terminach dokonywania przez niego systematycznego przeglądu stosowanych środków zapobiegania wybuchowi i ochrony przed jego skutkami.
    4.2. Środki organizacyjne.
    4.2.1. Zarządzenia wewnętrzne, polityka bezpieczeństwa firmy, polityka jakości itp.
    4.2.2. Instrukcje pisemne: ogólne techniczne, BHP, tematyczne dla prac w przestrzeniach zagrożonych wybuchem.
    4.2.3. Pisemne zezwolenia na wykonywanie prac szczególnie niebezpiecznych w przestrzeniach zagrożonych wybuchem.
    4.2.4. Szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące ochrony przed wybuchem.
    4.2.5. Koordynacja działań podwykonawców– wyznaczenie osoby odpowiedzialnej.
    4.2.6. Weryfikacja ogólnego bezpieczeństwa miejsca pracy, w którym istnieje możliwość wystąpienia atmosfery wybuchowej, w zakresie zabezpieczenia przed wybuchem przed jego udostępnieniem po raz pierwszy – wyznaczenie weryfikatora.
    4.2.7. Wyznaczenie osoby odpowiedzialnej do wydawania zezwoleń na wykonywanie prac szczególnie niebezpiecznych.
    4.2.8. Kontrola urządzeń i nadzór nad sprzętem oraz wykonywaną pracą.

Część 3 zatytułowana „Informacje i dokumenty uzupełniające” zawiera dokumenty (dopuszcza się zamieszczenie wykazu dokumentów z informacją gdzie są przechowywane), które były niezbędne przy sporządzaniu DZPW, identyfikacji atmosfer wybuchowych, źródeł zapłonu, oceny ryzyka, działań podjętych w celu zmniejszenia ryzyka, są to więc:
  • Protokoły klasyfikacyjne, szkice sytuacyjne stref zagrożenia wybuchem, oznakowanie stref i dróg ewakuacyjnych.
  • Protokoły kontroli urządzeń (przeglądy, konserwacja, rozruch, zatrzymanie) i nadzoru nad sprzętem oraz wykonywaną pracą.
  • Protokół weryfikacji ogólnego bezpieczeństwa miejsca pracy, (czy zostały spełnione wszystkie warunki niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa i kto dokonuje weryfikacji).
  • Potwierdzenia szkoleń i instruktaży - podpisane oświadczenia pracowników.
  • Świadectwa kwalifikacji i specjalistycznych uprawnień pracowników.
  • Inne dokumenty uzupełniające (n.p.: karty zmian w dokumentacji, listy kontrolne itp.).
  • Procedury i plany ewakuacyjne, zawierające sygnały i znaki ostrzegawcze zagrożenia.
Etap 2: Analiza zagrożenia wybuchem miejsc pracy w wytypowanych zakładach przemysłowych. Szkolenie kadry technicznej wytypowanych zakładów w zakresie zagrożeń stwarzanych przez atmosfery wybuchowe w miejscu pracy. Publikacja

Praca z substancjami i preparatami (produktami) chemicznymi, szczególnie zawierającymi palne i lotne rozpuszczalniki organiczne, gazy i palne materiały stałe wysoce rozdrobnione (pyły, proszki, granulaty, ulegające pyleniu materiały naturalne i produkty rolno-spożywcze) stwarza możliwość wytworzenia w miejscu pracy chmury parowo/gazowo/pyłowo-powietrznej. Jest to dynamiczny układ paliwowo-powietrzny stwarzający potencjalne zagrożenie wybuchowym spalaniem w przypadku pojawienia się w jego obszarze aktywnego źródła zapłonu o energii wystarczającej do zainicjowania w nim reakcji spalania. Skutki takiego wybuchowego spalania są z reguły bardzo poważne i pociągają za sobą konsekwencje w postaci śmierci lub poważnego zranienia i utraty zdrowia pracowników, zniszczenia czy uszkodzenia urządzeń i wytwarzanych materiałów oraz zanieczyszczenia środowiska. Generują one w związku z tym wysokie straty finansowe.

Aby skutecznie zapobiegać tego typu sytuacjom, w Unii Europejskiej ustanowiono Dyrektywę 1999/92/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 1999 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników zatrudnionych na stanowiskach pracy, na których może wystąpić atmosfera wybuchowa (piętnasta dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG. Implementacją tej dyrektywy jest Rozporządzenie Ministra Gospodarki: z dnia 8.lipca 2010 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy, związanych z możliwością wystąpienia w miejscu pracy atmosfery wybuchowej.

W przedsiębiorstwach, w których występuje potencjalne zagrożenie miejsc pracy atmosferą wybuchową prowadzący zakład jest zobowiązywany do wykonania oceny ryzyka, która jest podstawą sporządzenia dokumentu zabezpieczenia przed wybuchem.

Celem drugiego etapu było ocena ryzyka zawodowego spowodowanego możliwością występowania w miejscu pracy atmosfer wybuchowych oraz opracowanie dokumentu zabezpieczenia przed wybuchem (DZPW).

Z danych zawartych w sprawozdaniach z kontroli przeprowadzonych w przedsiębiorstwach, w których występuje zagrożenie atmosferą wybuchową sporządzone DZPW nie spełniały szeregu wymagań dotyczących m.in.:
  • zapewnienia odpowiedniej jakości ocen ryzyka wybuchu,
  • wskazania w treści instrukcji i procedur zakładowych, w których zawarto obowiązek wyposażenia osób pracujących w miejscach, w których może występować atmosfera wybuchowa w odpowiedni ubiór antyelektrostatyczny,
  • wskazania w treści innego (szczegółowego) dokumentu wewnętrznego z ustalonymi terminami dokonywania przeglądów i konserwacji stosowanych środków ochronnych,
  • wymaganego zakresu deklaracji pracodawcy.

W drugim etapie projektu przeprowadzono szkolenia oraz wykonano ocenę ryzyka atmosferą wybuchową, które było podstawą opracowania DZPW.

Szkoleniowe i pt. „Zagrożenia atmosferą wybuchową w miejscu pracy” obejmowały następujące zagadnienia:
  • podstawy prawne dotyczące bezpieczeństwa miejsc pracy zagrożonych atmosferą wybuchową,
  • parametrów charakteryzujących substancje palne (gazy, par, mgły, pyły) oraz atmosferę wybuchową.
  • identyfikacja przestrzeni zagrożonych wybuchem,
  • zasady zapobiegania wybuchom i ochrony przed wybuchem,
  • podstawy oceny ryzyka i przygotowania dokumentu zabezpieczenia przed wybuchem.

Ocenę ryzyka i dokument DZPW wykonano w: przedsiębiorstwie produkującym meble, oczyszczalni ścieków, w ciepłowni spalającej biopaliwo, w rozlewni gazu płynnego.

 
Linki
 
Maksymalizuj
Minimalizuj